Periodontoloji Nedir?

Periodontoloji, dişeti hastalıkları ve tedavileri ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır. Bu branşta, dişlerin etrafındaki dokular olan dişetleri ve kemiklerle ilgilenilir. Dişeti hastalıklarının en yaygın iki tipi “gingivitis” ve “periodontitis”tir.

Gingivitis Nedir?

Gingivitis, dişeti hastalığının başlangıç evresidir. Dişetleri kızarır, şişer ve kanamaya başlar. Bu aşamada, dişleri destekleyen kemikte henüz yıkım yoktur. Genellikle yetersiz ağız hijyeni nedeniyle ortaya çıkar. Uygun tedavi ve ağız bakımı ile dişetleri sağlığına kavuşabilir.

Periodontitis Nedir?

Gingivitis tedavi edilmezse periodontitise dönüşebilir. Plakta biriken bakteriler, dişeti dokusunu irrite eder ve dişeti ile kemiğin yıkımına yol açar. Dişetleri dişten ayrılır ve cepler oluşur. Bu cepler derinleştikçe, kemik yıkımı ilerler ve tedavi edilmezse diş kaybına yol açabilir.

Periodontitis Türleri:

• Agresif Periodontitis: Hızlı kemik kaybı ve genetik yatkınlıkla ilişkilidir.
• Kronik Periodontitis: Yaygın görülen formdur ve dişleri destekleyen dokulardaki enflamasyonun ilerlemesiyle karakterizedir.
• Sistemik Hastalıklarla İlişkili Periodontitis: Diyabet, kalp hastalıkları gibi sistemik hastalıklarla bağlantılıdır.
• Nekrotik Periodontal Hastalık: Dişeti ve çevre dokuların nekrozuyla karakterize, bulaşıcı bir hastalıktır.

Dişeti Hastalıkları İçin Risk Faktörleri:

• Yaş: Yaşlı bireylerde daha sık görülür.
• Sigara/Tütün Ürünleri: Sigara kullanımı, periodontal hastalık riskini artırır.
• Genetik: Genetik yatkınlık, dişeti hastalığı riskini artırır.
• Stres: Stres, enfeksiyonla mücadeleyi olumsuz etkiler.
• İlaçlar: Doğum kontrol hapları, antidepresanlar gibi bazı ilaçlar ağız sağlığını etkileyebilir.
• Diş Sıkma/Gıcırdatma: Dişlere aşırı kuvvet uygulayarak periodontal dokulara zarar verebilir.
• Sistemik Hastalıklar: Diyabet, kalp hastalıkları gibi hastalıklar dişeti sağlığını olumsuz etkiler.
• Kötü Beslenme/Obezite: Bağışıklık sistemini zayıflatır ve dişeti sağlığını olumsuz etkiler.

Dişeti Hastalıklarının Belirtileri:

• Dişetlerinde kızarıklık, şişlik ve hassasiyet
• Diş fırçalama sırasında kanama
• Dişeti çekilmesi
• Diş kaybı veya dişlerde aralanma
• Ağız kokusu ve yaralar

Diş Eti Hastalıkları (Periodontitis) Nasıl Teşhis Edilir?

• Diş hekimi, diş eti çekilmesi (periodontitis) olup olmadığını ve varsa ne kadar ciddi olduğunu belirlemek için öncelikle bir muayene yapar. Bu muayene sırasında diş hekimi, sigara içme veya ağız kuruluğuna neden olabilecek belirli ilaçların kullanımı gibi semptomlara katkıda bulunabilecek faktörleri belirlemek amacıyla hastanın tıbbi geçmişini gözden geçirir.
• Plak ve tartar birikimini kontrol etmek için hastanın ağzını inceleyecek ve kolay kanama olup olmadığını kontrol edecektir.
• Dişin yanına bir diş probu yerleştirerek ağzın çeşitli yerlerinde diş etleri ile dişler arasındaki cep derinliğini ölçecektir. Sağlıklı bir ağızda cep derinliği genellikle 1 ile 3 milimetre arasındadır. 4 milimetreden daha derin cepler periodontitis varlığına işaret edebilir. 5 milimetreden daha derin cepler ise iyi temizlenemeyebilir ve müdahale gerektirebilir.
• Derin cep derinlikleri gözlenen bölgelerde kemik kaybını kontrol etmek için diş röntgeni çekecektir.
• Bu adımlardan sonra diş hekimi, hastalığın ciddiyetine, tedavinin karmaşıklığına, mevcut risk faktörlerine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak diş eti çekilmesi (periodontitis) için bir aşama ve derece belirleyebilir.

Dişeti Hastalıklarının Önlenmesi:

• Diş Fırçalama: Yemeklerden sonra diş ve dişeti temizlenmelidir.
• Diş İpi Kullanımı: Diş aralarındaki plağı temizler.
• Gargara Kullanımı: Mekanik temizliğe yardımcı olur.
• Risk Faktörlerini Bilmek: Sigara, diyabet gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
• Düzenli Diş Hekimi Kontrolü: 6 ayda bir kontrol gereklidir.

Dişeti Hastalıklarının Tedavisi:

• Cerrahi Olmayan Tedavi: Diş taşı temizliği ve kök yüzeyinin düzeltilmesi.
• Cerrahi Tedavi: Periodontal ceplerin cerrahi olarak temizlenmesi ve gerektiğinde kemik grefti uygulanması.

Dişeti Çekilmeleri:

• Tedavi Yöntemleri: Çekilme nedenine göre koruyucu yöntemler ve cerrahi tedaviler uygulanır.

Dişeti Büyümeleri:

• Nedenler: Bakteriyel enfeksiyon, hormonal değişiklikler, bazı ilaçlar ve tümoral nedenler.
• Tedavi: Büyüyen dokuların cerrahi olarak çıkarılması.

Periodontal Plastik Cerrahi:

• Gülüş tasarımı, dişeti seviyelendirilmesi, dişeti çekilmelerinin tedavisi ve diğer estetik işlemler.

Peri-implant Hastalıkları:

• Peri-implant Mukositis: Yumuşak dokuda iltihaplanma, kemik yıkımı yoktur.
• Peri-implantitis: Kemik yıkımına neden olan iltihaplanma, cerrahi tedavi gerektirir.

Diş Hekimliğinde Lazer Uygulamaları:

• Yumuşak Doku Lazerleri: Gingivektomi, gingivoplasti, frenektomi gibi işlemler.
• Sert Doku Lazerleri: Çürük temizleme, kemik cerrahisi, kanal sterilizasyonu.
• Diş Beyazlatma: Lazerle aktive edilen beyazlatma ajanları kullanılır.
Lazer teknolojisi, diş hekimliğinde cerrahi işlemleri basitleştirir, kanamasız operasyon sağlar ve hızlı iyileşme süreci sunar. Uygulamalar sırasında koruyucu gözlük kullanımı esastır.